|
1.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Zdzisław Dywan
Zdzisław Dywan
The Shortest Axioms of Łukasiewicz’s Modal Logic
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Pokazujemy, że formuła CLpEqLq aksjomatyzuje logikę modalną Łukasiewicza i nie istnieje krótszy aksjomat dla tej logiki.
We show that the formula CLpEqLq axiomatizes Lukasiewicz’s modal logic and that there exists no shorter axiom for it.
|
|
|
2.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Bożena Czernecka-Rej
Bożena Czernecka-Rej
Is Logical Pluralism a Superstition?
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreślajedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.
The aim of the article is to analyse Joseph M. Bochenski’s superstitions in logic with reference to issues of pluralism in logic, which is widely discussed in the contemporary philosophy of logic. I concentrate on a superstition known as “relativity in logic”. It emerged contemporarily with the construction of non-classical logical calculi. I make an attempt at considering logical pluralism in the sense of co-existence of infinitely numerous logical systems as ruling out the unity of logic and negating its normative nature. I also try to determine if it is possible to deduct relativity in logic from the fact of logical systems pluralism.
|
|
|
3.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Marek Lechniak
Marek Lechniak
Logic vs. Linguistics
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Artykuł podejmuje zagadnienie relacji między językoznawstwem a logiką. Punktem wyjścia są dyskusje między logikami a językoznawcami, które miały miejsce w ostatnich kilkunastu latach. W artykule poddano analizie wzmiankowane dyskusje i wskazano, że faktycznie wkradają się w nie nieporozumienia; spróbowano również dokładniej określić domenę logiki i ukazać, że różni się ona zasadniczo od domenyjęzykoznawstwa.
The relation between linguistics and logic is analysed in the paper. Its starting point are two discussions between logicians and linguists that took place in recent years. The main points of these discussions were presented and it was argued that they are based on some misunderstandings. Thereafter, the author tried to determinate the domains of linguistics and logic in more precise way and to show the differences between these domains.
|
|
|
4.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Bartłomiej Marian Krzos
Bartłomiej Marian Krzos
An Attempt to Determine the Language of Metaphysics in the Light of the Work Language and the Real World by Mieczysław Albert Krąpie
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Istnieje potrzeba, żeby język był odpowiednim narzędziem do przekazywania całego bogactwa naszych myśli. Do wyższych aktywności rozumu ludzkiego zalicza się myślenie abstrakcyjne, które jest użyteczne w dziedzinie metafizyki. Rozważania dotyczące języka jako adekwatnego narzędzia komunikacji metafizyki - doniosłej wiedzy o świecie realnym - stały się przedmiotem pracy Mieczysława Alberta Krąpca Język i świat realny. Po analizie wspomnianej pracy Krąpca można dojść do wniosku, że język naturalny wymaga określonych uściśleń, by być narzędziem komunikacji odpowiadającym metafizyce. W ramach języka naturalnego należałoby wyodrębnić pewien uściślonyjęzyk. Wyodrębnienie go wymagałoby opisujego słownika i określenia reguł poprawnego składania wyrażeń. W świetle przeprowadzonych analiz okazało się, że słownikiem omawianego tu języka byłby zbiór nazw. Reguły składni wspomnianego języka powinny z kolei być oparte na pewnej relacji określonej na zbiorze nazw. Relacją, która nadawałaby się do sformułowania wspomnianych reguł, jest znanajęzykoznawcom relacja hiponimii.
There is a need of the language to be a proper tool for transferring of all the riches of our thoughts. We consider the abstract thinking as one of the higher activities of human mind. That kind of thinking has its use in the domain of metaphysics. Considerations concerning language as proper for communication in metaphysics became the subject of the work Language and the Real World by Mieczysław Albert Krąpiec. After analysing Krąpiec’s work, one can conclude that natural language requires certain clarifications to be a communication tool corresponding with metaphysics. Well, it would be needed to extract a refined language in the context of the natural language. In order to extract it one would require a description of a dictionary and a definition of the rules for constructing well-formed formulae. After the analyses it turned out that the dictionary of the language in question would be a set of names. In turn syntax rules of that language should be based on a relation defined in the set of names. A relation that would be suitable to formulate these rules is known to linguists as hyponymy.
|
|
|
5.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Karolina Rozmarynowska
Karolina Rozmarynowska
Obywatelskie Nieposłuszeństwo i Jego Etyczne Znaczenie
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
The goal of the discussion presented in the article is to recognize the ethical dimension of civil disobedience. Setting out to achieve that goal, the author analyses the difference between civil disobedience and other forms of social protest, and attempts to define its essential substance. With that goal in view, she identifies the key features and the subject matter of an act of disobedience. Having explained the civil character of disobedience, she then goes on to discuss its moral and ethical significance. Emphasizing the personal character of civil disobedience, the author presents it as an expression of ethics.
Celem rozważań podjętych w artykule jest rozpoznanie etycznego wymiaru obywatelskiego nieposłuszeństwa. Stawiając sobie takie zadanie, autorka zastanawia się, czym różni się nieposłuszeństwo obywatelskie od innych form społecznego sprzeciwu, a także usiłuje rozpoznać jego istotę. W tym celu identyfikuje kluczowe cechy oraz przedmiot aktu nieposłuszeństwa. Wyjaśnienie, na czym polega obywatelski charakter omawianego działania, pozwala na omówieniejego moralnego i etycznego znaczenia. Podkreślając osobowy charakter obywatelskiego nieposłuszeństwa, autorka ujmujeje jako wyraz etyczności.
|
|
|
6.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Monika Chylińska
Monika Chylińska
Introducing the Philosophy of Creativity
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Twórczość już od dawna nie jest postrzegana jedynie jako domena poetów i artystów, a możliwość rozważaniajej natury nie jest zarezerwowana tylko dla estetyki. W swoich analizach chciałabym pokazać tę wielokierunkowość badań nad fenomenem creatio, który współcześnie coraz częściej łączony jest z opisywaną przez psychologów uniwersalną ludzką kreatywnością. Tekst niniejszy, wprowadzając w podstawowe rozważania nad definiowaniem i wyjaśnianiem twórczości dawniej i dzisiaj, ma jednocześnie ułatwić podjęcie kwestii bardziej szczegółowych i specyficznych dla współczesnych analiz (kwestie te podejmuję w artykule „O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych”, który stanowi niejako przedłużenie przedstawionych tu treści).Niniejsze wprowadzenie do dziedziny filozofii twórczości zostało wykonane w trzech krokach: (1) poprzez przywołanie rozważań dokonanych już wcześniej przez filozofów; (2) przez opisanie tradycyjnych i współczesnych sposobów definiowania pojęcia twórczości (i kreatywności) oraz (3) poprzez przedstawienie wybranych popularnych psychologicznych teorii procesu twórczego.
It has been a long time since the ability to create is not percieved only as the domain of poets and artists, and the eventuality of deliberating over its nature is not restricted only to aesthetics. In the present analyses I would like to show this modern and postmodern variety of the studies on the creatio phenomenon, which today is often to be comprehended as the universal human creativity (described mainly by psychologists and educators). By introducing the fundamental considerations over the traditional and non-traditional definitions and explanations of creativity, this article has to facilitate at the same time the task of raising more specific and detailed issues (which I partly describe in the article “On the main dilemmas of the philosophy of creativity: A synthetic view of the contemporary research” in this volume of Roczniki Filozoficzne).The present introduction to the philosophy of creativity field will be made in three main steps: (1) by evoking some previous philosophical analyses, (2) by describing the traditional and modern ways of defining the concept and (3) through showing the selected psychological theories of the process of creating the new, valuable and original artifact.
|
|
|
7.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Monika Chylińska
Monika Chylińska
On the Main Dilemmas of the Philosophy of Creativity
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Wspołcześnie filozoficzne studia nad ludzką tworczością nie zamykają się jedynie na opisie życiorysow geniuszy i na estetycznych analizach oryginalnego wytworu. Wraz z poszerzeniem granic pojęcia creatio, rozumianego obecnie często jako uniwersalna ludzka potencjalność tworzenia (kreatywność), rozszerzyło się też pole możliwych analiz do podjęcia w ramach kiełkującej dopiero dziedziny filozofii tworczości. Pojawiły się też jednocześnie nowe dylematy do rozwiązania.W niniejszym tekście pokazuję ową rożnorodność i problematyczność wspołczesnych badań nad fenomenem tworczości poprzez (1) wymienienie głownych opozycyjnych głosow w dzisiejszych analizach, a także (2) przez opisanie obecnie wiodących kierunkow studiow podejmowanych wokoł tego zagadnienia. Podniesione zostaną tutaj m.in. takie problematyczne kwestie jak: egalitarność vs. elitarność tworczości, miejsce świadomości i racjonalności w procesie tworczym, natura tworczości naukowej, perspektywa międzykulturowa w badaniach nad kreatywnością, naturalizowanie ludzkiej tworczości czy też rola wyobraźni oraz dziecięcej zabawy w udawanego w kształtowaniu zdolności tworczych człowieka.
Contemporary philosophical studies on creativity of humans are not narrowed only to the descriptions of the geniuses’ lifes and to the aesthetical analyses of the original artifacts. With the modern extension of the creatio concept (which is now often understood as an universal ability of all men to create), the enlargement of the possible studies to be done in the field od philosophy of creativity have appeared also. At the same time—the new dilemmas to solve have come out.In the present article I show the diversity of contemporary research on the creativity phenomenon by (1) delineating the main opposition voices in this research and by (2) describing some of the leading trends in the field. There will be raised such problematic issues as: elitism vs. egalitarianism of creativity, the place of consciousness and rationality in the creative processes, the nature of the scientific creativity, the intercultural perspective in the research, naturalizing the phenomenon and also the possible functions of the imagination and pretend play in shaping the creative abilities ofhumans.
|
|
|
|
8.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
John Martin Fischer, Ruth Curl
John Martin Fischer
Philosophical Models of Immortality in Science Fiction
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie - SF) jest często przedstawianajako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
Science fiction is often described as a literary genre well suited to philosophical speculation. SF and philosophy share a common interest in the question of immortality, and comparisons and contrasts can be made regarding their respective treatments of the theme. We propose here a sketch of a taxonomy of different models or pictures of immortality offered by philosophers and SF writers. After noting important difference in these models, we suggest that some problems and concerns expressed by philosophers and SF writers alike are the result of conflating different models. It is our hope that these comparisons provide a preliminary sense of the way SF can be said to function as philosophical discourse.
|
|
|
|
9.
|
Roczniki Filozoficzne:
Volume >
64 >
Issue: 2
Mateusz Klonowski
Mateusz Klonowski
Tableau Methods and a Validity of Arguments
abstract |
view |
rights & permissions
| cited by
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie - SF) jest często przedstawianajako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
|
|
|